Czy monitoringi ptaków i nietoperzy dla farm wiatrowych należy wykonywać zgodnie z wytycznymi?

W okresie silnego rozwoju farm wiatrowych w Polsce zaimplementowano różne międzynarodowe standardy, w wyniku czego powstały różne wytyczne dotyczące monitoringów przedrealizacyjnych ptaków i nietoperzy. Wiele inwestycji zostało prowadzonych w oparciu o te wytyczne, nawet organy ochrony środowiska powoływały się na nie. Niemniej jednak są to tylko wytyczne, a nie obowiązujące prawo, a ich zastosowanie jest bardzo słuszne, ale podejście do ich implementacji na konkretnej inwestycji należy prowadzić w sposób przemyślany. W ocenach różnych dokumentów środowiskowych opartych o te wytyczne zauważyliśmy szereg braków, które finalnie nie dawały wystarczającej wiedzy nt. wpływu inwestycji na ornitofaunę i chiropterofaunę.

Podstawowymi błędami stosowanymi w projektowaniu badań o te wytyczne jest ich wdrożenie bez właściwego rozpoznania terenu, gatunków, które mogą ten teren wykorzystać, znajomości ich biologii a w szczególności bez przemyślenia celu jakiemu badania te mają służyć tj. jak rozmieszczenie i funkcjonowanie poszczególnych turbin wiatrowych może wpłynąć na te zwierzęta.

Brak właściwego rozpoznania terenu powoduje, że punkty obserwacyjne oraz transekty są wyznaczane:

  • Uniemożliwiając objęcie zasięgiem widoczności wszystkich turbin. Często okazuje się, że przesłony w postaci naturalnych elementów krajobrazu bądź zieleni ograniczają strefę widoczności, co nie pozwala w pełni zaobserwować aktywności ptaków w pobliżu niektórych turbin wiatrowych oraz właściwie określić wysokości przelotów, co w dalszej kolejności utrudnia budowę Collision Risk Modelling
  • Nie dając odpowiedzi nt. miejsc funkcjonalnych na terenie samej farmy wiatrowej, stanowiących ważne siedliska dla wybranych gatunków np. brak oceny żerowisk i wodopojów, które przyciągają nietoperze
  • Uniemożliwiając określenie wykorzystania elementów krajobrazu przez przelatujące nietoperze np.  punkt nasłuchowy źle zlokalizowany w pobliżu szpaleru drzew nie daje odpowiedzi czy podobne zachowanie zwierząt może być rejestrowane po drugiej stronie tego szpaleru. Dodatkowo dochodzi tu kwestia widoczności i zasięgu detekcji poszczególnych urządzeń stosowanych przy monitoringu.

Brak znajomości biologii i zachowań gatunków:

  • Powoduje, że nie są wyznaczane potencjalne istotne dla danych gatunków siedliska funkcjonalne np. żerowiska.
  • Utrudnia dobór odpowiednich metod obserwacyjnych i np. ze względu na zróżnicowaną aktywność dobową poszczególnych gatunków powoduje wykonanie obserwacji w godzinach sporadycznie wykorzystywanych przez dany gatunek
  • Uniemożliwia właściwe rozplanowanie transektów i punktów obserwacyjnych, w związku z czym niemożliwe jest wyznaczenie obszarów funkcjonalnych na terenie farmy wiatrowej ważnych dla wybranych gatunków;

Brak przemyślenia metodyki pod kątem celu jakiemu ma służyć:

  • Uniemożliwia zaplanowanie dokładnych metodyk i wyboru gatunków, na których należy się skupić w pierwszej kolejności i np. po rocznej obserwacji nie wiemy jak intensywnie wykorzystywany jest teren przez gatunki strefowe ptaków i jak długo przebywają one w obszarze potencjalnej kolizji; np. liczba punktów obserwacyjnych jest zbyt mała i czas obserwacji z nich jest za krótki
  • Utrudnia ocenę wpływu farmy wiatrowej na ptaki i nietoperze i zmusza do podejścia prewencyjnego wskazującego na długie okresy wyłączeń, bądź efekt oddziaływań jest dostrzegalny dopiero w trakcie funkcjonowania farmy wiatrowej

Należy zatem pamiętać, że wytyczne, choć są tylko opracowaniami pomocniczymi i nie stanowią prawa, to ich stosowanie jest zasadne i ogranicza ryzyko błędów metodycznych i ujednolica metodyki. Jednakże ich stosowanie musi odbywać się w sposób przemyślany, dopasowany do uwarunkowań lokalnych inwestycji.

Skonsultuj z nami Twoją inwestycję lub sytuację biznesową.

Nasze usługi środowiskowe i ekspertyzy przyrodnicze związane z projektowaniem, budową i eksploatacją inwestycji obejmują cały proces życia projektu: planowanie, projektowanie, realizację i funkcjonowanie inwestycji.

W ramach bezpłatnej konsultacji postaramy się zrozumieć Twoją sytuację i zarekomendować kierunek działań. Bezpłatnie ustalisz z nami obecną sytuację i kroki do podjęcia.

Wspieramy odpowiedzialne organizacje i ich zespoły w takich firmach jak:

Skontaktuj się z nami

Nasz zespół w ramach bezpłatnej konsultacji postara się zrozumieć Twoja sytuację i zarekomendować kierunek działań.

Bezpłatnie ustalisz kroki do podjęcia