Bardzo często firmy z branż: spożywczej, kosmetycznej, farmaceutycznej i chemicznej nie zauważają swojego wpływu na bioróżnorodność. Oceniają jedynie funkcjonowanie swoich zakładów produkcyjnych, nie zwracając szczególnej uwagi na łańcuch dostaw. W tym miejscu właśnie może występować ryzyko związane z wpływem na bioróżnorodność, jak również ryzyko wynikające z adaptacji do zmian klimatu i utraty bioróżnorodności, z której zasobów firma korzysta. Wiedza ta jest istotna, nie tylko ze względu na potrzeby raportowania niefinansowego np ESRS, GRI, ale również dla oceny dalszych działań strategicznych firmy.
Przykładem takiego produktu, często pozyskiwanego od dostawców, może być kwasek cytrynowy, a dokładniej materiały potrzebne do jego wytworzenia.
Nie chodzi tu o wpływ upraw cytryn na bioróżnorodność, gdyż kwasek cytrynowy w procesie produkcyjnym nie powstaje z cytryn. Do jego wytworzenia wykorzystywana jest melasa, pochodząca z produkcji cukru otrzymywanego m.in. z buraka cukrowego, trzciny cukrowej bądź skrobi kukurydzianej. Jej przekształceniem w kwasek cytrynowy zajmują się grzyby pleśniowe – kropidlak czarny. To właśnie niektóre z upraw roślin cukrowych mogą mieć decydujący wpływ na określenie jak Twoi dostawcy wpływają na bioróżnorodność.
Kwasek cytrynowy jest powszechnie używany w procesach technologicznych w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, farmaceutycznym, chemicznym. A więc jego zastosowanie jest olbrzymie, przy czym Polska w roku 2021 znajdowała się na 5. miejscu na świecie, pod kątem ilości importu kwasku cytrynowego, a głównym producentem światowym były Chiny.
Jeżeli w Twoim zakładzie wykorzystywany jest kwasek cytrynowy w dużych ilościach – jego pochodzenie może mieć istotne znaczenie przy ocenie wpływu Twojej produkcji i Twoich produktów na bioróżnorodność. Ma to olbrzymie znaczenie podczas raportowania ESRS oraz analizy ryzyk zgodnych z metodologią TNFD.
By móc przewidzieć istotność tych wpływów konieczne jest szczegółowe przeanalizowanie łańcucha dostaw, a w określonych przypadkach poznania dokładnego miejsca pochodzenia substratu do produkcji kwasku cytrynowego. Wiedza ta również może okazać się pomocna przy ocenie ryzyk funkcjonowania biznesu, w tym związanych z ograniczeniami w łańcuchu dostaw.
Małgorzata Maliszewska
Business Developmnent and Sustainability Manager
Jednym z substratów do produkcji kwasku cytrynowego jest trzcina cukrowa i to jej uprawy mogą wpływać znacząco negatywnie na bioróżnorodność.
Głównymi producentami trzciny cukrowej w 2018 r. były: Brazylia, Indie, Chiny i Tajlandia. Jest ona powszechnie wykorzystywana w przemyśle spożywczym, ale również przy produkcji biopaliw.
Duże wymagania zapotrzebowania na wodę upraw trzciny cukrowej często prowadzi do istotnego negatywnego wpływu na siedliska wodozależne. Uprawa trzciny cukrowej w takich miejscach może prowadzić do:
- dużego spadku bioróżnorodności i zagrożeń dla gatunków rzadkich, a nawet endemicznych, w wyniku przekształceń siedlisk naturalnych,
- wysokiej emisji dwutlenku węgla i depozycji nutrientów podczas wypalania ściernisk,
- zmian w dostępie do wód gruntowych ze względu na olbrzymie zapotrzebowanie na wody przy uprawie trzciny cukrowej.
W niektórych regionach Chin uprawa trzciny cukrowej na masową skalę w dolinach rzecznych prowadzi do zaburzeń ekologicznych siedlisk wodozależnych. W tych miejscach staje się ona zagrożeniem dla wielu organizmów, w tym dla gatunków żółwi (np. żółwia skórzastego, zielonego, Karetta). W Brazylii wycinka lasów pod uprawę trzciny cukrowej wpłynęła na drastyczne zmniejszenie powierzchni zagrożonego ekosystemu Lasu Atlantyckiego (Mata Atlantica) i gatunków z nim związanych.
Wskazując w raporcie niefinansowym na pochodzenie produktów wykorzystywanych w naszym przemyśle z takich rejonów świata należy uważnie rozważyć, czy ich produkcja nie wpływa znacząco na bioróżnorodność. Warto również zwracać czy produkt posiada odpowiedni certyfikat, weryfikujący pochodzenie i wpływ na bioróżnorodność jak np. Bonsucro dla trzciny cukrowej. Taka wiedza umożliwia w sposób transparentny podjąć adekwatne decyzje i zmniejszyć wpływ naszej produkcji na środowisko przyrodnicze oraz podzielić się takimi informacjami z interesariuszami. Również analiza ta pozwala zidentyfikować czy produkcja danego substratu może być zagrożona np. zmianami klimatu lub deficytem wody – co w sposób oczywisty może zaburzyć funkcjonowanie naszego łańcucha dostaw, wpłynąć na wzrost cen tych substratów i ich dostępność.
Przewrotnie może okazać się, że wykorzystując w naszym zakładzie duże ilości kwasku cytrynowego wpływamy pośrednio na wymieranie rzadkich zwierząt (takich jak np. żółw Karetta, który jako jedyny gatunek żółwia morskiego rozmnaża się również w basenie Morza Śródziemnego).
Dlatego też rozważając wpływ na bioróżnorodność naszej firmy, czasem może okazać się, że choć sami bezpośrednią produkcją nie wpływamy znacząco na bioróżnorodność to dostawcy w naszym łańcuchu dostaw mogą wpływać istotnie na usługi ekosystemowe i środowisko przyrodnicze. Tym samym korzystając z takich źródeł to również my wpływamy pośrednio na tą bioróżnorodność. Takie spojrzenie i analiza łańcuchów dostaw oraz pochodzenia produktów wykorzystywanych w naszych procesach produkcyjnych ma istotne znaczenie przy raportowaniu ESG zgodnie z ESRS i GRI. Jest także kluczowe dla klientów, którzy świadomie chcą wybierać produkty, które w sposób minimalny przyczyniają się do zagrożeń natury. Pozwala również przeanalizować ryzyka dla biznesu, w tym związane ze zmianami klimatu.
Chcesz sprawdzić czy Twój biznes może wpłynąć na bioróżnorodność bądź jak bardzo jest uzależniony od bioróżnorodności i zmian klimatycznych? Podaj nam swoje dane tutaj a skontaktujemy się i poprowadzimy Cię przez cały proces rozpoznania.
