Polska jest krajem środkowoeuropejskim o powierzchni 311 904 km². Powierzchnia morskich wód wewnętrznych stanowi 1 001 km² a morza terytorialnego 8 682 km². Geometryczny środek Polski mieści się we wsi Piątek, położonej około 15km od Łęczycy i 33km od Łodzi. Najdalej na północ wysunięty kraniec Polski (54º50′ N) to przylądek Rozewie, na południe (49º00′ N) szczyt Opołonek w Bieszczadach, na zachód (14º07′ E) kolano Odry koło Osinowa Dolnego, na wschód (24º08′ E) kolano Bugu we wsi Zosin.
Ponad połowa obszaru kraju – aż 53% leży w dorzeczu Wisły, 34% – Odry, 11% – rzek pobrzeża Morza Bałtyckiego. Średnia wysokość nad poziomem morza wynosi 173m. Najniżej położony punkt -1,8m znajduje się w miejscowości Rączki Elbląskie.
W Polsce przeważają tereny nizinne, z krajobrazem młodoglacjalnym w pasie północnym i środkowym i staroglacjalnym na południu. Niziny zajmują ponad 91% powierzchni, wyżyny 5,6%, góry 3,3% z tego 0,2% przypada na góry wysokie. Powierzchnia Polski jest nachylona w kierunku północno-zachodnim, rzeźba terenu, jak też układ pradolin polodowcowych kształtuje sieć rzeczną kraju.
Całkowita długość granicy wynosi 3 511km, w tym 1 295km biegnie na wodach granicznych. Polska graniczy z siedmioma państwami. Najdłuższa granica dzieli nas z Republiką Czeską – 796km, najkrótsza z Rosją – 210km. Granica morska ma długość 440km.
W Polsce żyje ok. 70 tys. gatunków, w tym ok. 2,7 tys. roślin naczyniowych, 33-45 tys. zwierząt, z ok. 600 gatunkami kręgowców. Różnorodność biologiczna Polski jest stosunkowo duża, obejmuje środowiska górskie, nizinne, nadmorskie i morskie, kształtuje ją także położenie kraju na pograniczu klimatów: atlantyckiego i kontynentalnego.
Liczba gatunków zarejestrowanych na obszarze Polski („Polskie studium różnorodności biologicznej”, wg Andrzejewski, Weigle, 1991 r.)
Grupa | Liczba gatunków |
Glony | 28130 |
Pierwotniaki | 1015 |
Inne mikroorganizmy | 1200 |
Porosty | 1600 |
Grzyby | 5000 |
Paprotniki | 67 |
Rośliny nasienne | 2189 |
Owady i inne stawonogi | 28489 |
Obleńce | 1001 |
Mięczaki | 252 |
Pierścienice | 236 |
Pozostałe bezkręgowce | 1449 |
Kręgowce | 624 |
Konkludując Polska ma zróżnicowane środowisko przyrodnicze i żadna bariera nie dzieli kraju od reszty kontynentu. Nasza przyroda łączy w sobie cechy przyrody całej Europy. Występują tu przede wszystkim gatunki roślin i zwierząt typowe dla Europy Środkowej, ale są także gatunki charakterystyczne dla krain północnych. Są organizmy typowe dla wybrzeży Atlantyku (nad Bałtykiem) oraz dla Alp (w Tatrach). Stosunkowo najmniej jest u nas gatunków reprezentujących przyrodę śródziemnomorską. Nad Polską krzyżują się szlaki corocznych ptasich przelotów, więc regularnie pojawiają się u nas ptaki z północnych skrajów naszego kontynentu, a także gatunki z Syberii, rzadziej przylatują wędrowne ptaki z dalekiego wschodu Azji, a zupełnie wyjątkowo zabłąkani wędrowcy z Ameryki Północnej. Natura w Polsce wszechstronnie reprezentuje świat istot żywych całego kontynentu i dlatego ma szczególną wartość na tle walorów przyrodniczych Europy. Poznając naszą przyrodę można stać się jej znawcą dla bez mała całej Europy.
Źródło: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska