Długo wyczekiwana nowelizacja ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw, dzieje się właśnie teraz! 13 maja 2021 r. wejdzie w życie ustawa o zmianie ustawy OOŚ, która w głównej mierze spowoduje zwiększenie współudziału społeczeństwa – stron postępowania oraz podmiotów działających na prawach strony, w procesie inwestycyjnym.

Głównym celem zmienianej ustawy, jest dostosowanie polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej – art. 11 ust. 1 i 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywy EIA).

Ta głośna nowelizacja, wprowadza możliwość kontynuacji udziału dla stron postepowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także dla organizacji ekologicznych w dalszym procesie inwestycyjnym, czyli tzw. procesie uzyskiwania decyzji realizacyjnych, w zakresie w jakim proces ten związany jest ustaleniami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Możliwości te dotyczą przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona została ocena oddziaływania na środowisko (przeprowadzony został udział społeczeństwa). W tym celu, niniejsza nowelizacja przyznaje dodatkowe i rozszerzające uprawnienia dla stron postepowania oraz organizacji ekologicznych.

Mówiąc o decyzji realizacyjnej/zezwoleniu na inwestycję, mamy na myśli decyzję określone w art. 72 ust. 1 pkt 1, 2, 4-6, 8-10, 14, 17, 18, 20, 21, 23, 26 ustawy OOŚ.

Dla etapu procesu inwestycyjnego, jakim jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zmiany jakie mają miejsce to m.in.

• niezwłoczne po jej wydaniu, udostępnienie treści decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na Biuletynie Informacji Publicznej na okres 14 dni,
• możliwość wnioskowania o wstrzymanie natychmiastowej wykonalności decyzji przez organ odwoławczy, a także możliwość zaskarżenia do sądu postanowienia wydanego w tym zakresie,
• wprowadzenie szczególnej podstawy do wystąpienia przed sądem z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej, który powinien być rozpatrzony przez sąd w terminie 30 dni;
• obligatoryjne zawieszenie postępowania w sprawie wydania „zezwolenia na inwestycję”, w przypadku kiedy sąd administracyjny wstrzyma wykonanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

W przypadku etapu procesu inwestycyjnego jakim jest uzyskanie „zezwolenia na inwestycje” wskazuje się zmiany w zakresie m.in.:

• możliwość wniesienia przez strony postępowania lub podmioty działające na prawach stron (organizacje ekologiczne i społeczne), odwołania od „zezwolenia na inwestycję” w zakresie jego niezgodności z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
• możliwość wniesienia przez strony postepowania lub organizacje ekologiczne, skargi do sądu na „zezwolenie na inwestycję” w zakresie jego niezgodności z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
• wprowadzenie szczególnej podstawy do wnioskowania przed sądem o wstrzymanie wykonania zezwolenia na inwestycję;
• niesienie ograniczenia dla sądu administracyjnego w zakresie możliwości uchylenia „zezwolenia na inwestycję”, oraz ograniczenia w zakresie stwierdzania nieważności takiego zezwolenia, przy czym zniesienie ograniczeń dotyczy przypadku niezgodności decyzji realizacyjnej z decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
• niezwłocznie po jej wydaniu, udostępnienie treści decyzji inwestycyjnych na Biuletynie Informacji Publicznej na okres 14 dni, wraz ze wskazaniem 14-dniowego okresu kiedy zainteresowanej społeczności przysługuje prawo do jej odwołania lub złożenia skargi do sądu administracyjnego,

Dodatkowo, niniejsza nowelizacja w zakresie innych ustaw, wskazuje na zmiany w ustawach, które dotyczą decyzji realizacyjnych, które uzyskiwane są po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach m.in. ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, ustawa prawo budowlane i inne.

Niniejsze przepisy dotyczyć będą postepowań administracyjnych dotyczących procesu inwestycyjnego od etapu wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach aż po postępowania sądowo- administracyjne, które zostały wszczęte, a nie zakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Dodatkową istotną kwestią, jest możliwość zaskarżenia decyzji realizacyjnych, które wydane zostały przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, a nie stały się ostateczne lub prawomocne przed dzień wejścia w życie ustawy.